به سان رهنوردانی که در افسانه ها گویند،
گرفته کوله بار زادِ ره بر دوش،
فشرده چوبدست خیزران در مشت،
گهی پر گوی و گه خاموش،
در آن مه گون فضای خلوت افسانگی شان راه می پویند،
ما هم راه خود را می کنیم آغاز.
سه ره پیداست.
نوشته بر سر هر یک به سنگ اندر،
حدیثی که ش نمی خوانی بر آن دیگر.
نخستین: راه نوش و راحت و شادی.
به ننگ آغشته اما رو به شهر و باغ و آبادی.
دو دیگر: راه نیمش ننگ، نیمش نام،
اگر سر برکنی غوغا، و گر دم درکشی آرام
سه دیگر: راه بی برگشت، بی فرجام.
من اینجا بس دلم تنگ است.
و هر سازی که می بینم بدآهنگ است.
بیا ره توشه برداریم،
قدم در راه بی برگشت بگذاریم،
ببینیم آسمان هر کجا آیا همین رنگ است؟…
قطعه شعری که از نظرتان گذشت، بندهای آغازین شعر بلندی تحت عنوان «چاووشی» است که مهدی اخوان ثالث آن را در سال هزار و سیصد و سی و پنج سروده؛ یعنی تقریباً در بیست و هشت سالگی. نکته ای که همواره برای من جالب بوده پختگی زبان اخوان در همان سال های آغازین سرایش اوست. موضوعی که حتی مورد توجه ملک الشعرای بهار نیز واقع شده بود. واقعاً باورکردنی نیست اخوان در این سن و سال به چنین زبانی دست یافته باشد. فراموش نکنیم که تحصیلات اخوان هم در زمینه ی ادبیات و به صورت کلاسیک نبوده تا در این مسیر یاری گر او باشد و این از دیگر نشانه های اعجاز در شعر اخوان است.
همان طور که ذکر شد این تنها قسمتی از شعر بلند «چاووشی» است. با تمام احترامی که برای این شاعر بزرگ قائلم، باید بگویم تنها همین قسمت از شعر اوست که مرا مجذوب می کند که البته شاید از کج فهمی و بدسلیقگی من باشد، اما در این شکی نیست که ادامه ی این شعر قوت و جاذبه ی بندهای آغازین آن را ندارد. بندهای آغازین این شعر، که پیشتر برایتان آورده ام، به عقیده ی من یک شعر ناب و کامل است و از شاهکارهای بی بدیل ادبیات معاصر به حساب می آید. دکتر شفیعی کدکنی، خاطرم نیست کی و کجا، عنوان کرده بود که شعر ناب شعری است که به ذهن عامه ی مردم رسوب کند و این شعر اخوان، چون بسیاری دیگر از شعرهای او، این ویژگی را داراست. بسیاری از مردم این شعر و بسیاری از دیگر جاودانه های اخوان را زمزمه می کنند، در حالی که شاید ندانند خالق این آثار کیست؟
